De Zwarte Dame wint de beker

 

We hadden net als tegen Goes een tactische opstelling gekozen, met Wilmer op bord 1, Lennard op 2, Riny op 3 en ondergetekende op bord 4. Dus niet helemaal op volgorde van rating, maar dit leek ons wel kansen op te leveren.

En die kansen kregen we!

Wilmer had een pittige partij. Hij leek in het middenspel een voordeeltje te hebben maar zag toen iets over het hoofd waardoor hij achter kwam te staan. Op het eerste gezicht leek zijn positie verloren dus het was niet gek dat hij opgaf. Bij de analyse kwamen ze er nog wel achter dat er misschien nog wel kansen op een remise lagen.

Lennard speelde in een typische Siciliaanse stelling tegen een geïsoleerde damepion omdat wit de Alapin-variant speelde. Zijn middenspel ging goed, de tegenstander had veel druk maar de stelling was solide. Helaas berekende Lennard een tactiekje verkeerd waardoor wit een voordeel van +7 kreeg! Op zet 34 speelde zwart een verliezende zet met 10 seconden op zijn klok, maar de tegenstander zag het gelukkig ook niet.

“In het eindspel werd ik vervolgens weggespeeld, totdat ik in een schwindel een kwaliteit kon offeren en het na twintig zetten tijdnood definitief remise werd. Ik had in iedere fase moeten verliezen, meer ben uiteindelijk erg goed weggekomen.” Aldus Lennard.

Bij Riny was het niet minder spannend. De positie was de hele partij door ongeveer gelijk maar Riny kwam op zet 30 al in tijdnood omdat de tegenstander erg snel speelde. De laatste kans in het eindspel wist Riny mooi te benutten en in een toreneindspel met twee pionnen meer heeft hij een overwinning behaald.

Mijn tegenstander was op het laatste moment pas opgeroepen omdat er iemand niet meer kon. Hierdoor was hij te laat en begon hij met 40 minuten op zijn klok terwijl ik een uur had. Helaas kon ik dit niet benutten en was het een hele gelijke partij. Het eindigde dan ook in een remise; er valt over die partij niet heel veel te zeggen.

Waar des te meer over te zeggen is, waren de spannende snelschaakpartijen. Als eerste van de vier wist ik de overwinning te behalen, maar kort daarop verloor Wilmer, 1-1 dus.

De druk was hoog voor Lennard en Riny, want als de uitkomst 2-2 zou worden, zouden we verliezen omdat het laatste bord van de eerste ronde dan afvalt, die was remise, dus het derde bord zou daarna afvallen. Op het derde bord hadden wij gewonnen, als die af zou vallen zouden de tegenstanders winnen.

Lennard had als derde een uitslag, remise.

Alle ogen op Riny dus!! En zowaar, Riny kwam met een voorsprong in het eindspel. Het was secondenwerk, voor beide spelers, vandaar dat ze allebei niet doorhadden dat de koning van Riny al twee zetten schaak stond. Gelukkig zag Riny het toen en verzette gewoon zijn koning alsof er niets aan de hand was. Vervolgens wist hij het mooi af te maken door zijn twee vrijpionnen vooruit te spelen en te promoveren.

Al met al een hele leuke en verrassende competitie!

 

Ruben de Bruijn

 

 

Gedetailleerde uitslag:

Van der Zalm (2024) – Jacobusse (1745) 1-0 / 1-0

De Zwart (1952) – Duynkerke (1851)       rem / rem

Van Rij (1893) – Westveer (1830)             0-1 / 0-1

Colsen (1714) – de Bruijn (1807)              rem / 0-1

 

Voor de statistiek: Van de  wedstrijden in deze bekercompetitie (3 keer een klassieke partij en twee keer een blitz-verlenging) behaalde Riny 4½ punt!

 

---

 

Bekerfinale!

 

Na de zege op Zierikzee (na verlengingen) mochten we in de halve finale van de ZSB-beker tegen Goes. Een nog moeilijker opdracht dan tegen de mannen van Schouwen-Duiveland. Op papier dan toch.

Dan moesten we ook nog een reserve inzetten omdat Wilmer Jacobusse niet beschikbaar was. Door Lennard Duynkerke en Riny Westveer was een opstelling bedacht die een verrassend succes mogelijk moest maken. Op papier dan toch.

Op elk bord was er een ratingverschil in het voordeel van Goes. Kansloos waren we, leek het. Maar zeker bij viertallen is alles mogelijk. Op papier dan toch.

Op datzelfde papier (het wedstrijdformulier) zag het er anderhalf uur na de start minder mooi uit: ½ – 1 ½. Ruben de Bruijn mocht tegen FM Grochal. Ruben kende de theorie niet goed en al na een half uur was duidelijk: “dit gaat mis”. Peter van der Borgt en Rinus Burgerhoff waren met een niemendalletje bezig dat al snel tot een remise leidde. Als je “los” zou willen gaan over deze partij komen kwalificaties als “inspiratieloos”, “laf”, “ben je hiervoor op schaken gegaan?” in aanmerking.

Maar goed: terugkomen van een achterstand tegen een betere tegenstander: het kan. Op papier dan toch.

Iets na negenen waren Ruben en Peter dus al klaar. Nadat Ruben nog wat wijze lessen van zijn tegenstander had gekregen en Peter van Joey begrepen had waarom die hele piramide van de KNSB-competitie waardeloos is en de wijzigingen in de Belgische competitie met ingang van volgend seizoen nog erger waren, was het tijd om te gaan nagelbijten.

We konden toen nog niet bevroeden dat bij de andere twee partijen vanaf half elf of zo alle spelers onder de vijf minuten zaten en soms ook onder de minuut. Je kon er dus vanuit gaan dat er fouten gemaakt zouden worden. Maar door wie?

Lennard speelde met zwart tegen Erwin Kloosterman en Riny met wit tegen Hans Welten. Allebei geen koekenbakkers hoor; zo had Hans op de interne competitie van Goes de vrijdag voor deze halve finale nog van Joey gewonnen, wat de voorzitter van De Zwarte Dame in zijn introductiepraatje niet vergat te vermelden.

Omdat de partijen van Lennard, Erwin, Riny en Hans razend interessant waren en voor veel spanning zorgden heb ik Lennard en Riny gevraagd hun kanttekeningen bij die partijen te plaatsen. Helemaal objectief zal het niet zijn, want ik heb geen hoor en wederhoor toegepast.

Laten we beginnen met de partij van Lennard.

Lennard speelde hier 15…..g5 wat door de engine met een “?!” werd beoordeeld. Lennard: Op zet 15 moest ik kiezen welke richting ik de partij op wilde sturen: aanvallen op de koningszijde met 15. … g5 of ontwikkelen en in het centrum spelen met 15. … b6. Hier heb ik 10 minuten over nagedacht en uiteindelijk (uiteraard) de eerste optie gekozen.

Erwin speelde vrij passief, maar wel solide. Het was daarom lastig om hier met mijn stukken doorheen te breken. Daarom besloot ik om zo veel mogelijk stukken op het bord te houden om het hem wat lastiger te maken. Zijn stukken zouden elkaar dan alleen maar in de weg lopen. Deze tactiek werkte goed en van een 10 minuten tijdsachterstand ging ik naar een 5 minuten tijdsvoorsprong.

Het was en bleef een complexe stelling.

In deze stelling meende uw verslaggever dat 29…..Pg4 heel erg goed zou zijn. De engine vindt dit ook. Aan de andere kant is het wel een zet die de stelling nog complexer (en dus foutgevoeliger) maakt. Misschien is het door Lennard gespeelde 29…..Pxd5 wel praktischer.

Lennard hierover: Met 29. … Pxd5 besloot ik af te wikkelen naar een eindspel waarin ik een pion zou kunnen winnen. De computer vind dit een ‘misser’ en dacht dat er meer in zat, maar zelf ben ik wel tevreden over deze beslissing. Online zou ik eerder iets als h7-h5-h4-h3 gespeeld hebben, maar zijn stelling was te solide om doorheen te breken.

De door Lennard gespeelde zet leidt tot winst van pion d5 en tot een gewonnen eindspel:

Wit speelt hier weliswaar 37. Pc3 en voorkomt daarmee verlies van een nog een pion. Maar helder is dat het loperpaar het gaat winnen, al is het maar omdat de witte koning en de witte loper niet echt actief zijn en dat de pionnenmeerderheid op de damevleugel beslissend gaat zijn. Bij goed spel dan toch. En dat is in tijdnood geen zekerheid.

Hier leek het erop dat ook in deze bekerwedstrijd een verlenging nodig was, omdat Riny verzeild was geraakt in een remisestelling, nadat hij met pionwinst uit de opening was gekomen.

Riny was blijkbaar in een jolige bui toen hij zijn analyse over zijn partij per mail aan mij toevertrouwde. Hij begon ermee door het “ik”woord te vermijden en “YT” te gebruiken (waar zou hij dat vandaan hebben?) en eindigde zijn mail (het gebruik van “YT” had hij inmiddels weer afgezworen) met P.S. Tijdens het typen van dit verslag liep mijn laptop helemaal vast maar ik gebruik niet eens Joomla ;).

Hans heeft hier net 13…..c6 gespeeld en dat is geen handige zet. U denkt dan “natuurlijk”, omdat wit na 14. a3, Pa6 15. dxc6 een pion wint (want 15…..bxc6 kan niet, omdat dan het paard op a6 door de loper op e2 van het bord geslagen wordt). Dat dachten Riny en Hans ook en zo won Riny een pion. Beiden hadden overzien dat na 14. a3 zwart gewoon 14…..cxd5 kan doen, omdat na 15. axb4 zwart met 15…..d4 gewoon een stuk terug wint.

Riny meldt hierover het volgende: Na de partij vertelde mijn tegenstander dat zijn idee was om na 14. a3 niet 14….Pa6 te spelen maar 14…..cxd5, maar dat dit niet kon omdat ik eerst zijn paard zou nemen op b6. Hier heb ik nooit naar gekeken en nu blijkt dus dat het (dat 14….cxd5) zelfs “gewoon” kon. De evaluatie blijft rond de 0 terwijl ik dan twee punten materiaal voorsta, mooie variant maar niet menselijk.

Die variant is: 15. Lxb6, axb6 16. axb4, Txa1 17. Dxa1, d4 18. Pb5, d3 19. Ld1 en de computer vindt dan dat zwart voldoende compensatie heeft voor die twee pionnen minder. Tsja. Ben benieuwd of GM’s dit gevonden zouden hebben.

Riny had het overigens initieel nog anders gezien: 14. a3, Pa6 15. Lxa6, bxa6 16. dxc6. Ik sta dan een pion voor, die ik waarschijnlijk verlies maar de dubbelpion op de a-lijn leek me zwakker dan mijn dubbelpion op de f-lijn. Zoals gezegd was mijn idee 15. Lxa6 maar ik realiseerde me dat 15. dxc6 de pion wint op een veel “cleanere” manier. 

Riny staat dus een pion voor. Een logische zet is nu 20. Tac1, zodat later b4 gespeeld kan worden om de druk op pion b2 te verlichten. Riny speelde hier echter het onbegrijpelijke 20. Td3. Ook voor Riny onbegrijpelijk: 20. Td3 was om te huilen, ik wil het er verder niet over hebben. Als ik Pc4 had gezien had ik natuurlijk Td2 gespeeld, ook niet het beste maar toch.

Hans won inderdaad de b-pion, maar kreeg er een (in Grochal-taal) een “begraven” loper voor terug.

Toch was het best remise-achtig,

alhoewel uw verslaggever hier een directe winst zag: 31. Pb5, a6 32. Lxe6, Txc8 33. Lxc8, axb5 34. Ld7 en wit wint de b-pion en de a-pion snelt naar a8 om te promoveren tot dame. Compleet onzinnig idee natuurlijk, want zwart speelt gewoon zijn e-pion op en het is potremise. Beter dan dit kan niet weergegeven worden dat uw verslaggever er niks meer van kan en terecht na 17 zetten remise aanbood en Rinus dankbaar mag zijn dat hij dat aannam.

Even later staat het zo:

Nog steeds is de zwarte loper begraven, maar met het mooie 34….e5 komt zwart uit de problemen. Even later gaat de andere e-pion ook naar voren en komt de zwarte loper in het spel en is daarna sterker dan het witte paard. Riny moet dan ook echt opletten.

Ik heb wel het idee dat Hans hierna zweeft tussen “op winst spelen” en “geen risico’s nemen”, terwijl Riny aan “op winst spelen” niet hoeft te denken en zich alleen moet beperken tot “binnen de remisemarge blijven”.

Wit heeft net 49. Pg3 gespeeld. Geen misverstand: beide spelers zitten hier al onder de vijf minuten. Zwart ziet dat zijn h-pion wordt aangevallen. Logisch is nu 49……h4, wat Hans ook speelt. Toch wordt met deze zet het zaadje geplant voor de latere nederlaag van Hans: veld g4 wordt voor wit bereikbaar.

De beste zet hier was: 49…..g4+!. Na 50. hxg4, hxg4+ 51. Kxg4, Le1 52. Pe2, Kxe4 53. Pd4, e5 krijgt wit het heel moeilijk.

Maar zo ging het dus niet. Na 52. Kg4 staat het zo:

Hier is het echt niet simpel voor Hans. Wit dreigt 53. Pf3 met winst van pion g5. Je moet zien dat na 52…..Kc5, 53. Pxe6 wit niks heeft. Maar wat Hans deed was wel echt slecht. Al toen Hans zijn e-pion beet pakte liep Joey hoofdschuddend weg en deed zijn jas aan om aan te geven “game over”. De vier spelers kregen dit niet mee, maar het non-verbale “hoe is het mogelijk” was niet te missen. Tsja, na 52…..e5 volgde 53. Pf5+ en de pionnen g5 en h4 vallen en wit promoveert eerder en wint.

Lennard zag het gebeuren en begreep toen dat winst van hem een directe teamzege (zonder blitz-verlenging) zou betekenen. Nog even maakte Erwin het spannend:

Simpel 51….a4 en zwart haalt op a1 een dame. Lennard ziet echter dat met 51…..b3 je een zet sneller een dame haalt, maar overziet dat wit dan 52. Pxe4+ en een pion wint en de zwartveldige loper ruilt.

Lennard hierover: Het enige moment in de partij waar ik echt van baal was zet 51. … b3. Ik had een aantekening gemaakt in mijn hoofd dat het witte paard gepend stond en nergens naartoe kon zetten doordat ik de loper met schaak zou slaan. Bleek alleen dat hij zelf ook met schaak kon slaan. Totaal gemist. Gelukkig kostte het maar een pion, maar het was jammer dat we ongelijke lopers kregen. Ik zag al wel vrij snel dat ik nog steeds gewonnen stond, dus mentaal deed het gelukkig niet zo veel.

Plots ontstaat dus een eindspel van ongelijke lopers en maar één pion meer. Maar niet altijd is dat remise. De witte koning staat te ver weg, de zwarte niet, de zwarte verbonden pionnen zijn al dichtbij het promotieveld, de witte nog niet. Dat zag Lennard gelukkig ook snel en hij tikte het simpel uit: 2 ½ – 1 ½ winst!

O ja: al voordat ik de uitslag aan Netstand had toevertrouwd stond er een verslag op de site van Goes: verslag beker

De vaste lezers van Grochals verslagen zullen dit een mild verslag vinden. Normaal gesproken worden tegenstanders en medespelers neergesabeld vanwege hun gebrek aan theoretische kennis (van openingen tot eindspelen), gebrek aan schaaktechnische vaardigheden, gebrek aan gogme. Nu viel het me mee. Tussen de regels door las ik een emotie van Joey die ik niet kende: Berusting.

De oude Joey was nog wel te herkennen in zijn kritiek op het blitz-tempo in het ZSB-bekerreglement: 3 + 5. Grappig genoeg hem ik nog nooit gehoord over een opmerkelijke misser in het Jubileum-notatieboekje van de KNSB:

Ziet u de fout?

 

Gedetailleerde uitslag:

	De Zwarte Dame	Rating		Goes 1	Rating	Halve finale
	Bruijn de, R.T. (Ruben)	1774		Grochal, J. (Joey)	2219	0 – 1
	Borgt van der, P.B.F. (Peter)	1889		Burgerhoff, M.J. (Rinus)	1929	½ – ½
	Duynkerke, L.J. (Lennard)	1840		Kloosterman, E.G.J. (Erwin)	1873	1 – 0
	Westveer, M.C.A. (Riny)	1815		Welten, J.S.P. (Hans)	1856	1 – 0
	Gemiddelde Rating:	1830		Gemiddelde Rating:	1969	2½-1½

Peter van der Borgt

 

61! 61? Ja: 61! Die zet ontbreekt in dat notatieboekje. En daar kom je achter als je een partij hebt die meer dan 60 zetten duurt, wat Riny overkwam en digitaal een zet minder bleek te hebben gedaan dan hardcopy.

 

---

Verslag Bekercompetitie DZD – Zierikzee

Het zal een tijd geleden zijn dat het bekerteam van De Zwarte Dame zo jong was. Met Lennard, Riny, Ruben en Wilmer in het team lag de gemiddelde leeftijd begin 20. Desondanks hebben we het vlaggenschip van Zierikzee het behoorlijk lastig kunnen maken. Dit team bestond uit Sjaak Spiegels, Kees van de Nieuwendijk, Aloys Kersten en Martin Krijger en heette ons hartelijk welkom in Zierikzee.

Al vrij snel werd duidelijk dat de koning van Riny en Wilmer de rest van het spel in het centrum zou blijven. Bij Riny was een offer van zijn tegenstander hier de oorzaak voor – hierdoor speelde Riny met een stuk extra tegen twee pionnen. Zijn tegenstander kreeg hier wel een initiatief en twee verbonden vrijpionnen voor terug. Ook Ruben liet zijn koning lang in het centrum staan, maar wist hem op tijd in veiligheid te brengen door te rokeren. Aloys bouwde de druk echter op en op gegeven moment leek Ruben zelfs een stuk te verliezen. Gelukkig had hij goed gerekend en kon hij er door
een tussenschaakje onderuit komen. Vanuit diagram 1: 8. Dc2 Lf5  9. Ld3 Pb4 10. Da4+! Ld7  11. Dd1.

Diagram 1

 

Op bord 1 speelden Sjaak en ik een kopie van de partij die wij een week eerder speelden op het snelschaak kampioenschap van Schouwen-Duiveland. Een London tegen Konings-Indisch, waarbij wit lang rokeert en een koningsaanval start. In eerste instantie leek deze aanval niet zo sterk omdat er weinig stukken bij betrokken waren, maar wit had de tijd om er extra aanvallers bij te halen. Voor zwart was het juist lastig om de stukken van de damesvleugel bij de verdediging te betrekken. Nadat Sjaak een toren blunderde vond hij het welletjes en gaf op: 1,5 – 0,5 voor DZD.

Riny had intussen namelijk al een remise aanbod aangenomen. Zijn tegenstander had veel druk en Riny (als zwart) durfde het risico niet aan om door te spelen. Dat was misschien maar goed ook: “Ik nam remise aan met -1.5, maar als ik doorgespeeld had was het de zet daarna +1 geweest, omdat ik iets gemist had in de variant die ik zou spelen”. Het leek erop dat de winst ons niet meer kon ontgaan. Wilmer had veel druk op de stelling van zijn tegenstander en de stelling van Ruben zag er remise-achtig uit.

Even later bleek dat Wilmer toch niet zo goed stond als ik in eerste instantie dacht. Martin wist namelijk lijnen te openen naar de koning van Wilmer, die nog steeds in het centrum stond. Deze kwam erg onveilig te staan en na een kwaliteitsoffer van Martin moest Wilmer opgeven omdat hij een dame verloor: 1,5 – 1,5.

Rubens partij, die plotseling beslissend was, zag er remise uit. Aloys had weliswaar een vrijpion op de a-lijn, maar in het toreneindspel zou Ruben dit wel kunnen houden. Ruben ruilde netjes de lichte stukken van het bord en wist de vrijpion (inmiddels op a2) precies op tijd onder controle te houden door zijn toren achter de pion te plaatsen. Klasse!

Omdat het een bekerwedstrijd was, moest er ondanks de 2-2 stand toch een winnaar uit de bus komen. Dit werd beslist door potjes snelschaak (3+5) met verwisselde kleuren. Zelf was ik als eerste klaar nadat ik een stuk blunderde tegen Sjaak en hij het vakkundig uittikte. Wilmer was ook vlug klaar met een winst tegen Martin: 1-1 dus. Ruben stond er echter niet goed voor en de partij van Riny zag er potremise uit.

Kort hierna moest Ruben ook opgeven en alle hoop was daarom op Riny gevestigd. Hoe hij het gedaan heeft weet ik niet, maar stukje bij beetje kwam Riny steeds beter te staan, totdat hij uiteindelijk twee verbonden vrijpionnen had. Deze vrijpionnen liepen door en met beide pionnen op de zevende rij wist hij Kees mat te zetten met een pionzet (zie diagram 2). Erg sterk gespeeld!

Diagram 2

Nu ook het snelschaak in gelijkspel was geëindigd, moest volgens het reglement van de ZSB de winnaar bepaald worden door het laatste bord weg te strepen. En aangezien wij op bord vier verloren hadden, betekent dit dat DZD deze ronde wint en zich plaatst voor de halve finale. Al met al een spannende avond en een mooi resultaat!

Lennard