Hangpartij

Vroeger hadden we nog geen digitale klokken. Klokken waren analoog. Tempo’s met increment bestonden niet, want dan zou je na elke zet de klok 30 seconden terug moeten zetten. Niet praktisch en ook niet goed mogelijk, want de klok precies 30 seconden terug zetten was al onmogelijk.

Vroeger vond men knock-out-tempo’s voor serieuze partijen ook niks. Het was dan ook volstrekt normaal na 4 uur spelen, mits er 40 zetten waren gedaan, de partij af te breken en later uit te spelen. Om het voordeel voor de speler die dan aan zet was te beperken moest die speler een zet op een papiertje schrijven en dat papiertje in een enveloppe doen die vervolgens werd dicht geplakt en bewaart door de competitieleider. Op die enveloppe stonden de namen van de spelers, wie er wit had, wat de stelling was, hoeveel tijd er verbruikt was en hoeveel zetten er gespeeld waren.

Ook in de interne competitie van De Zwarte Dame ging dat zo. We zijn er lang mee doorgegaan, zo lang dat er geen speciale enveloppen meer te koop waren. Andere clubs waren inmiddels al lang overgegaan naar  een knock-out-tempo, iets als 2 uur per speler voor de hele partij. Intern hebben wij nooit een knock-out-tempo gespeeld. Wij gingen meteen over naar increment. Dat kon toen ook, want er waren inmiddels digitale klokken.

In de ZSB-zaterdagcompetitie heb ik nog het tempo meegemaakt van 40 zetten in 2 uur, dan 20 zetten in 1 uur en vervolgens een ½ uur knock-out. Een partij kon zodoende zeven uur duren. Heerlijk.

Maar goed, pas in het seizoen 1978-1979 had ik het voor het eerst dat mijn partij afgebroken moest  worden. Mijn eerste “hangpartij”, ook zo’n prachtig woord. Het was een partij tegen Piet Sanders, waarin ik verloren had gestaan, maar me naar een gewonnen stelling had geschwindeld.

Na 40 zetten stond het zo (wit aan zet):

Ik stond dus gewonnen, maar welke kleur had ik: wit of zwart? Zwart staat materiaal voor, wit staat schaak, maar heeft ook een matdreiging (op h7). Aan die matdreiging kan zwart niets doen. Kan zwart zelf mat dreigen of tenminste eeuwig schaak? Nee, omdat wit 41. Ke1 als zet had “afgegeven” (zo heette dat, de zet die op het papiertje was gezet en in de enveloppe was gedaan). Het ziet erg eng uit, maar zwart kan zijn dame er gewoon niet bij halen.

Na de 48^e zet van wit gaf Piet Sanders dan ook op. Piet zou later naar een gehucht in Zeeuws-Vlaanderen verhuizen. Was het Zuiddorpe of was het Overslag? Ik weet het niet meer; hij schaakte in elk geval nog een aantal jaren bij Landau in Axel.

Wil je de hele partij naspelen: chess.com Peter – Piet Sanders