Koffiehuisschaak

Koffiehuisschaak

Begin 1973 ben ik lid geworden van De Zwarte Dame. Ik dacht dat ik vanaf het eerste moment best aardig kon schaken. Maar dat valt me toch tegen. Veel blunders. En dan heb ik het over fouten die niet dieper waren dan één of twee zetten. Gelukkig (of helaas) bleken veel tegenstanders net zo goed in blunderen te zijn. Vanaf het begin was ik wel een opportunist en speelde ik aanvallend en vond ik blijkbaar een pionnetje of een stuk minder niet erg. Als ik maar aanvalskansen had.

Ik kan me niet herinneren dat ik veel aan theorie deed. Natuurlijk had ik wel wat algemene schaakboekjes over openingen, middenspel en eindspelen. Maar een boek over een specifieke opening had ik niet. Blijkbaar veranderde dat in 1978 en kocht ik wat boekjes over openingen, maar dan wel openingen die zich in de marge bevinden. Zo ging één van die boekjes over de Traxler Gegenangriff. Inderdaad, een boekje in het Duits. Van Jacob Estrin, een goede schaker, vooral in correspondentieschaak.

En dan is het natuurlijk wachten tot je een keer de gelegenheid hebt die variant te spelen. En tegen Willem Karelse lukte dat. Willem zal de theorie zeker niet gekend hebben, maar volgde de theoretische lijn langer dan ik. Nu vermoed ik zomaar dat niet velen weten wat die Traxler Tegenaanval inhoudt.

Zeker de Open Spelers (spelers die 1. e4 openen) kennen dit. Het is geen Italiaans (dan had zwart 3….Lc5 gespeeld), maar het Tweepaardenspel in de Nahand. Normaal speelt zwart hier 4…..d5. Dat kan dan weer leiden tot de Fried Liver Attack, waar Ron Blok een groot liefhebber van is. Over die aanval heb ik al eens wat geschreven: de zwarte dame Peters-partij-6. Toen kreeg ik een enorm pak op mijn falie met zwart.

Maar goed: De Traxler Tegenaanval is dat je na 4. Pg5 het verrassende 4…..Lc5 speelt. Theorie is dan: 5. Pxf7, Lxf2+ 6. Kxf2, Pxe4+. Het staat dan zo:

Ik heb het bord gedraaid. Ik speelde namelijk met zwart. Grappig is dat mijn boekje een ? vraagteken zet achter 7. Ke3 en dat de engine dit de beste zet voor wit vindt (+1.26). De engine beoordeelt 7. Kg1 (de voorkeurszet uit dat boek) met 0.00.

Willem Karelse speelde inderdaad 7. Ke3. Laten we die stelling eens bekijken: wit valt een dame, een toren en een paard aan. De witte koning staat zeer onveilig en die van zwart “gewoon” onveilig. En zwart staat al een stuk achter tegen een pion. Het is duidelijk dat zwart het van de onveilige koning moet hebben. Er volgt (dus) 7…..Dh4. Daardoor kan wit nu alleen de toren slaan. Alleen is dat wel hartstikke fout: 8. Pxh8 vanwege “mat-in-vier”: 8…..Df4+ 9. Ke2, Df2+ 10. Kd3, Pb4 11. Kxe4, Df4 mat.

Of Willem en ik dit nu allemaal gezien hebben weet ik niet, maar Willem sloeg in elk geval niet op h8. Willem speelde 8. g3, volgens de engine en Estrin het beste. Zwart “moet” dan wel slaan op g3: 8….Pxg3 9. hxg3. Zwart heeft nu twee pionnen meer en twee stukken minder en zijn toren staat nog steeds aangevallen. Natuurlijk: zwart kan ook de loper op c4 slaan. Maar dan valt de toren. Dus geeft zwart schaak: 9…. Dd4+, waarna wit zijn koning naar f3 speelt.

Het staat dan zo, met zwart aan zet:

Nu ik er weer naar kijk lijkt de meest logische zet (niet schrikken) 10….0-0. Je pent het paard en je toren staat niet meer aangevallen en je valt de witte loper aan. Ik volg echter “de theorie” (lees: dat boekje van Estrin wat geschreven is in tijd dat er nog geen computers waren die konden schaken) en speel 10….d5. Ook niet slecht hoor (ook niet volgens de engine). Willem speelt het mooie en prima 11. Th4. Na 11….e4+ 12. Kg2 staat het zo:

De “theorie” geeft nu 12…0-0 aan, maar ik speelde het (veel zwakkere, ook volgens de engine) 12….Tf8. Ik denk dat ik bang was dat ik na 13. Dh5 (na rokade) mat zou lopen. Maar dat is niet zo. Na 12….Tf8 kan wit zijn stukken op de damevleugel in het spel gaan brengen (13. Pc3 schijnt het beste te zijn). Willem wil echter iets doen aan de dreiging over de f-lijn en speelt (ook niet slecht) 13. Tf4. Daarna blijft het een boeiende partij tot Willems 19e zet. Ik kan dan zijn dame winnen. Jammer, want het moet een schitterende partij zijn geweest om te spelen. Een soort koffiehuisschaak. Wil je daar meer over weten: https://dezwartedame.nl/?page_id=4584

Wil je de hele partij tussen Willem en mij naspelen, dat kan: chess.com Willem Karelse – Peter vd Borgt

Een jaar later (oktober 1980) speelde ik weer die Traxler Tegenaanval. Het was in de wedstrijd tegen Vlissingen 1 aan het 2e bord tegen H. (Henk?)Van de Graaf. Die had geen zin in koffiehuisschaak en speelde 5. d3, waarna de partij snel remise werd. In die wedstrijd in de Hoofdklas werden we met 9 ½ – ½ verslagen. Toen werd er nog met tientallen gespeeld. De Hoofdklas (als je die won mocht je landelijk spelen) was voor De Zwarte Dame toen een niveautje te hoog.

Grappig was dat drie van onze huidige leden toen op de borden 1, 2 en 3 zaten: Rinus den Hollander, ik en Flip Meijaard. Willem Karelse zat op 5.

Mocht je die partij tegen Van de Graaf willen naspelen, wat ik betwijfel, want “saai”:

chess.com Henk vd Graaf – Peter vd Borgt

 

Peter van der Borgt

Willem Karelse
Peter van der Borgt

Resultaat: 0-1
Metagegevens » Klikken om te openen.